Wystawa LETNISKO

Malownicze świdermajery, sosnowe lasy, wydmy, rzeki oraz słynne przedwojenne uzdrowiska i pensjonaty. Jednym słowem: letnisko. W ramach wystawy plenerowej pod takim właśnie tytułem wspólnie z Agnieszką Kowalską przypominamy historię najpopularniejszych podwarszawskich miejscowości letniskowych dwudziestolecia międzywojennego na linii otwockiej. Wystawa LETNISKO. LINIA OTWOCKA W LATACH 20. I 30. XX WIEKU będzie dostępna na naszym ogrodzeniu do końca wakacji.

Linia otwocka to linia kolejowa, a w zasadzie dwie biegnące równolegle do siebie szeroko- i wąskotorowa. To one spowodowały dynamiczny rozwój tych terenów w pierwszej połowie XX wieku. I to właśnie tu mieszkanki i mieszkańcy Warszawy przyjeżdżali na wypoczynek w sosnowych borach, nad Świdrem i Wisłą, na leczenie chorób płucnych i nerwic.

Otwock ze względu na swój mikroklimat rozwijał się głównie jako uzdrowisko. Już w 1890 roku przy ulicy Otwockiej (obecnie Kościuszki) uruchomiony został zakład kąpielowy, który w 1893 roku funkcjonował pod nazwą „Sanatorium dra Geislera w Otwocku” — „całoroczne, nizinne sanatorium przeciwgruźlicze na poziomie europejskim”. Inne miejscowości, jak Falenica czy Michalin, żyły z letników, którzy wędrowali po lasach, nurtem Świdra, spływali nim kajakami, żeglowali po Wiśle i wypoczywali na rozległych plażach.

Autorka wystawy ponadto przypomina o żydowskich mieszkańcach i mieszkankach tego wielokulturowego terenu. Przedstawia też kilka rodzin, które zachowały cenne pamiątki z lat 20. i 30., a także opowiada o takich miejscach, jak Sanatorium Wojskowe, pensjonat Gurewicza (obecnie Nowy Gurewicz), otwockie kasyno, Zofiówka, sanatorium Medema czy Różyczka Janusza Korczaka. Zwiedzający dowiedzą się, czym żyli letnicy i kuracjusze, zobaczą piękne świdermajerowe domy i poznają ich historie oraz poczują klimat przedwojennego letniska. Ekspozycja składa się z ówczesnych plakatów i grafik, archiwalnych i współczesnych fotografii oraz zdjęć z rodzinnych albumów, fragmentów wspomnień i artykułów prasowych. Całość dopełnia kalendarium z najważniejszymi dla linii otwockiej datami.

Wystawę wyprodukował Dom Spotkań z Historią (była tam pokazywana w lecie ubiegłego roku), towarzyszy jej książka LETNISKO. SUBIEKTYWNY PRZEWODNIK PO LINII OTWOCKIEJ.

Kuratorką wystawy i autorką przewodnika jest Agnieszka Kowalska — dziennikarka i historyczka sztuki. Przez 15 lat pracowała w „Gazecie Wyborczej”, a obecnie pracuje w Kinokawiarni Stacja Falenica i przygptowuje dla DSH kolejny projekt „Zielona Warszawa”. Opracowała alternatywne przewodniki po Warszawie z cyklu „Zrób to w Warszawie!” i „Warszawa Warsaw” oraz książki dla dzieci „Hej, Szprotka!”. Jest mieszkanką Falenicy, ogrodniczką-amatorką i miłośniczka psów.

Projekt graficzny: Jakub Pionty (pionty.com)